Tapu Nedir?
Tapu, bir gayrimenkulün (ev, arsa, bina vb.) mülkiyet haklarını belgeleyen resmi bir belgedir. Türkiye'de bu belgeler Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenir ve verilir. Tapu, bir gayrimenkulün yasal sahibini belirler.
Tapu olmadan, bir gayrimenkul sahibi olmak veya bir gayrimenkul satın almak hukuken mümkün değildir. Ayrıca, tapu belgesi, gayrimenkul üzerinde ipotek, haciz veya yasal sınırlamalar olup olmadığını gösterir, bu da alıcılar ve satıcılar için kritik bir bilgidir.
Özellikle alım-satım işlemleri sırasında, alıcıların tapu belgesini kontrol etmesi gerekmektedir. Tapuda yer alan bilgiler, gayrimenkulün fiziki özellikleri ve sahiplik durumu hakkında önemli detaylar sağlar. Bu nedenle tapu, gayrimenkul işlemlerindeki en önemli belge olup, bu işlemlerin yasal ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
Tapu Türleri Nelerdir?
Bir gayrimenkul satın almadan önce, ilk olarak o gayrimenkulün tapuda nasıl kayıtlı olduğunu kontrol etmek önemlidir. Ülkemizde, kat mülkiyeti, kat irtifakı ve hisseli tapu olmak üzere üç tür tapu bulunmaktadır. Sahip olduğunuz ya da olacağınız tapu türü, mülkünüzün değerini doğrudan etkilemektedir.
Kat Mülkiyeti Tapusu
Kat mülkiyeti tapusu, bir binadaki bağımsız bölümlerin mülkiyetini belgeleyen bir tapu türüdür. Örneğin, apartman dairesi, ofis, mağaza veya park yeri gibi bağımsız bölümler kat mülkiyeti tapusu ile satın alınabilir ve satılabilir. Ayrıca bu tapu türü, mülk sahibine kendi bağımsız bölümü üzerinde ve ortak kullanım alanlarında haklar sağlar.
Kat mülkiyeti tapusunun en önemli özelliği, mülkün bölünebilir olmasıdır; bu da bir binadaki farklı bağımsız bölümlerin birden fazla kişiye ait olmasını mümkün kılar. Kat mülkiyetine sahip gayrimenkuller ipotek veya haciz gibi işlemlere konu olabilir. Bu nedenle apartman dairesi veya ofis satın alırken kat mülkiyeti tapusunun olup olmadığını kontrol etmek önemlidir, çünkü bu haklarınızı ve yükümlülüklerinizi belirler.
Kat İrtifakı Tapusu
Kat irtifakı tapusu, inşaat aşamasındaki ya da yapılacak olan bir binanın bağımsız bölümleri üzerinde kullanım hakkını belgeleyen bir tapu türüdür. Bu tapu türü genellikle bina inşaat halindeyken ve kat mülkiyeti henüz kurulmamışken kullanılır. Kat irtifakı, sahiplerine mülkiyet hakkı vermez, ancak belirli bir alan üzerinde kullanım hakkı sağlar.
Binanın inşaatı tamamlandığında ve bağımsız bölümleri tamamen belirlendikten sonra, kat irtifakı tapusu sahipleri tam mülkiyet hakkını belgeleyen kat mülkiyeti tapusuna geçiş yapabilirler. Bu süreç genellikle bina tamamlandıktan ve gerekli yasal belgeler alındıktan sonra gerçekleştirilir.
Kat mülkiyeti ve kat irtifakı tapuları karşılaştırılsa da aralarında önemli farklar vardır. Kat mülkiyeti tapusu bağımsız bölümlerin mülkiyetini belirtirken, kat irtifakı tapusu genellikle inşaat halindeki bir mülk üzerinde kullanım hakkı sağlar.
Hisseli Tapu
Hisseli tapu, bir gayrimenkulün birden fazla kişi tarafından ortaklaşa sahip olunduğu durumlarda kullanılır. Hisseli tapuda her kişinin mülk üzerindeki payı yüzdelik olarak belirtilir. Bu paylar, mülk üzerindeki hakları ve sorumlulukları belirler.
Örneğin, bir arsa üzerinde üç kişi hisse sahibiyse, bu kişiler arsanın ortak sahipleri olur. Hisseli tapu, mülkiyet hakkının devredilmesinde de kullanılır ancak devrin gerçekleşmesi için tüm hissedarların onayı gerekmektedir.
Tapu İşlemleri Nasıl Yapılır?
Tapu işlemleri dikkatli bir şekilde yürütülmelidir çünkü bu işlemler mülkiyetin bir kişiden diğerine yasal olarak geçmesini sağlar. Eğer düzgün yapılmazsa, mülkiyet hukuken belirsiz hale gelebilir.
Tapu işlemleri sırasında gayrimenkul üzerindeki tüm haklar, yükümlülükler ve sınırlamalar belirlenir. İpotek, haciz gibi sınırlamalar olup olmadığı kontrol edilerek alıcının korunmasına yardımcı olunur.
Tapu Gününden Önce Yapılması Gerekenler:
Tapu harcı ve emlak vergisinin kimin tarafından ödeneceği netleştirilmelidir.
Zorunlu deprem sigortası (DASK) yapılmalı veya geçerliliği kontrol edilmelidir.
Tapu sahibi gerekli evraklarla tapu müdürlüğüne başvurmalıdır.
Tapu Gününde Yapılacak İşlemler:
Alıcı ve satıcı, kimlik belgeleriyle tapu müdürlüğünde olmalıdır.
Harç ödeme dekontları işlem yapan memura verilmelidir.
Alıcı ve satıcı tüm belgeleri imzalamalıdır.
Tapu Gününden Sonra Yapılacak İşlemler:
Fatura işlemleri tamamlanmalıdır.
Satın alınan taşınmazın emlak vergisi bildirimi yapılmalıdır.
Tapu ve tapu işlemleri, mülkiyet haklarının korunması ve gayrimenkul işlemlerinin düzgün bir şekilde yapılabilmesi için büyük önem taşır.